Kronik Miyelositik Lösemi`nin Nedeni, Teşhisi ve Tedavisi

MedicineNet'in aşağıda çevirisini yayınladığım makalesi; tedavi edilebilir bir hastalık olan kronik miyelositik löseminin nedenleri, teşhisi ve tedavisiyle ilgili aydınlatıcı bilgileri içeriyor. Hastalığı zamanında farketmek için kişilerin vücutlarındaki belirtilere kayıtsız kalmaması ve hemen tıbbi yardım almaları gerekiyor.


Sporla profesyonel olarak uğraşanlar vücutlarını daha iyi tanırlar ve bir terslik hissettiklerinden değişimleri daha erken farkederler. Bu sezgi, ünlü basketbolcu Kareem Abdul-Jabbar'ın sonbaharda sıcak basması ve gece terlemelerini farkettiğinde hemen tıbbi yardım almasına yardımcı olmuş olabilir. Birçok kişi bu belirtileri yok sayar veya önemsemez. Sıcak basması menopozdaki kadınlar için normal olabilir ama bir erkek basketbol efsanesi için değil. Abdul-Jabbar'ın farkettiği belirtiler, ona erken kronik miyelositik lösemi (KML) teşhisi konmasını sağladı.

Kronik miyelositik lösemi nasıl oluşur ?

Kronik miyelositik lösemi veya diğer adıyla kronik miyeloid lösemi, löseminin ender görülen bir türüdür ve genellikle yaşı ilerlemiş erkeklerde ortaya çıkar. Vakaların yüzde 90'ı iki kromozomun birbiriyle seksiyon değiştirmesi yüzünden oluşan gen abnormalitesi sonucu oluşur. İnsanlarda 23 kromozom bulunur ve kronik miyelositik lösemi hastalarında kandaki 9 ve 22 numaralı kromozomlar birbiriyle genetik maddeleri değiştirirek Philadelphia kromozomuna dönüşürler (keşfedildiği şehrin adını almıştır). Kromozomdaki bu yeni gen, beyaz kan hücrelerinin (akyuvarlar) kontrolsuz bir biçimde oluşmasına yol açan tirozin kinaz proteinini üretir. Bu anormal kan hücreleri yaşlanmazlar ve ölmezler. Kırmızı kan hücreleri (alyuvarlar), beyaz kan hücreleri ve pıhtılaşmayı sağlayan trombositlerin üretildiği kemik iliği, normal hücreleri sıkıştıran bu anormal beyaz kan hücreleriyle dolar ve kemik iliğine zarar verir. Bu zarar, kemik iliğinin normal ölçüde kan hücresi üretmesine engel olur.

Kronik miyelositik löseminin belirtileri nederdir ?

Kronik miyelositik lösemi erken görülen belirtileri ürpermeler, terleme, enfeksiyonsuz ateş ve bitkinliktir.

Daha sonra kemik iliğinin işlev bozukluğu yüzünden aşağıdaki belirtiler ortaya çıkar :

* Kemik iliğinde anormal derecede oluşa beyaz kan hücrelerinin yaptığı baskı sonucu kemiklerde ve eklemlerde ağrı görüleribilir.

* Yeterli sayıda kırmızı kan hücresi üretilmediğinde anemi sonucu bitkinlik hissedilebilir veya yetersiz trombosit sayısı yüzünden kanama oluşabilir.

* Bazı kronik miyelositik lösemi hastalarında kemik iliği çok fazla trombosit üretir, bu da anormal pıhtılaşmaya yol açar ve çarpıntıya sebep olabilir.

* Kronik miyelositik lösemide çok fazla beyaz kan hücresi vardır, ancak bu hücreler doğru şekilde işlev görmezler ve enfeksiyonla olması gerektiği gibi savaşamazlar, bu da enfeksiyon riskini arttırır.

* Artan beyaz kan hücreleri kemik iliğinden dışar sızarak kan dolaşımına karışır ve dalakta sıkışarak dalağın büyümesine sebep olur.

Kronik miyelositik lösemi nasıl teşhis edilir ?

Kronik miyelositik lösemi teşhisi genellikle tam kan sayımı (hemogram veya CBC ) denilen bir kan testiyle yapılıyor. CBC kırmızı ve beya kan hücreleri ile trombositlerin sayısı, tipini ve karakteristiğini ölçen bir yaygın bir kan testidir. CBC'de aşırı miktarda anormal hücre farkedildiğinde kan örneği mikroskop altında incelenerek teşhis konur. Bir kemik iliği örneğiyle hücrelerin nerede üretildiği incelenir ve eğer kronik miyelositik lösemi teşhisi ihtimali söz konusuysa, bu örnek Philadelphia kromozomu için de test edilir.

Kronik miyelositik löseminin tedavisi nedir ?

Kronik miyelositik lösemi, bozuk beyaz kan hücrelerinin üretilmesinden sorumlu anormal enzimleri hedef alan ilaçlarla tedavi edilebiliyor. Imatinib (Gleevec), dasatinib (Sprycel) ve nilotinib (Tasigna) gibi ilaçlar tirozin kinaz enziminin üretilmesini önlüyor ve hastalığı duraksatıyor. Ancak bir kere ilaca başlandığı zaman hastanın hayat boyu ilaç alması gerekiyor. Eğer lösemi tekrar harekete geçerse, yüzde 60 ila 80 arasında uzun süresi iyileşme oranı olan kemik iliği nakli de ikinci bir seçenek.

Kronik miyelositik lösemi nasıl önceden farkedilebilir ?

Hastalığın düzgün şekilde teşhisi ve tedavisi için en önemli adım vücudunuzu dinlemek. Kronik miyelositik lösemi genellikle hasta rutin şekilde kan testi yaptırırsa teşhis ediliyor. Bu aslında arabanızı yağını değiştirmek için servise götürdüğünüzde başka bir sorun farketmekten farklı değil; eğer problem önceden farkedilirse aracınız tamir edilebilir. Ancak problem önemsenmezse, sorunlar artar ve arabanız motoru tamir edilemez. İnsanlar da farkı değildir. Uyarı işaretlerini ve belirtileri yok saymak, tedavi edilebilir bir durumu ölümcül hale getirir. Abdul-Jabbar ve her yıl kronik miyelositik lösemi teşhisi konan yeni 5000 hasta için tek umut, ilaçların onları daha uzun yıllar ayakta tutmaya devam etmesi...

Bu yazı KanseriTedaviEt.com'da yayınlanmıştır - Kronik Miyelositik Lösemi`nin Nedeni, Teşhisi ve Tedavisi