Alkolün Kanser ve İnsan Sağlığı ile İlişkisi

Alkol ve kanser arasındaki ilişki uzun zamandır bir tartışma konusu. Özellikle son günlerde alkolle ilgili çıkan haberler herkeste bir kafa karışıklığı yaratıyor. Alkol zararlı mı yoksa faydalı mı? WebMD tıp alanında çalışan birçok farklı uzmana danışarak bu soruya detaylı bir cevap hazırlamış.

Uzmanlar alkol alımının kanser riski, kalp sağlığı ve sağlığınızla ilgili diğer öğelere olan etkisiyle ilgili soruları cevaplıyor.

İş sağlığınıza gelince, alkol almak mı daha iyi, almamak mı?

Yapılan son araştırmalara göre, makul ölçüde alınan alkol bile daha yüksek kanser riski getirebiliyor. Bu sonuçlar yukarıdaki soruyu daha karmaşık bir hale getiriyor.

Bu araştırmaların birinde, araştırmacılar günde bir içkinin, kadınlarda göğüs, karaciğer, rektum, boğaz, ağız ve yemek borusu kanseri risklerini ciddi oranda arttırdığı sonucuna varmışlar. Öte yandan, onlarca yıl öncesinden beri yapılan çok sayıda araştırma da alkol ve kalp sağlığı arasında uyumlu bir ilişki olduğunu gösteriyor.

Öyleyse sağlığının bilincinde olan bir kişi ne yapmalı? WebDM, alkol alımının riskleri ve yararlarını araştıran son çalışmalara aşina olan kardiyoloji, onkoloji, epidemioloji ve dahiliye uzmanlarına bu konu hakkında danıştı.

Uzmanlar bazı cevaplar üzerinde anlaşamazken, hepsi alkol bağımlılığı problemi olan ya da olmuş olan kişiler ile hamile bayanların içki içmemesi konusunda hemfikir.

Alkol ve sağlık konusunda diğer söyledikleri de şunlar:

Sağlık açısından, alkol alımı konusunda verebileceğiniz en iyi tavsiye nedir?

Eskiden bir kardiyolog olarak, şimdi ise California, Oakland’de Kaiser Permanente’nin araştırma bölümünde araştırmacı olarak çalışan Arthur Klatsky, “Tek bir cevap yok, her kişi için cevap kendine özgü” diyor. Klatsky’nin alkol ve sağlık, özellikle de kalp sağlığı ile ilgili çok sayıda çalışması var.

Klatsky; yaş, cinsiyet, özel tıbbi problemler ve aile geçmişinin önemli olduğunu söylüyor.

Montefiore Medical Center’da dahiliye uzmanı ve New York’ta Albert Einstein College of Medicine’de dahiliye bölümünün yardımcı direktörü, yardımcı profesör Gary Rogg ise araştırmaların alkolün sağlığa hem yararlı hem de zararlı olduğunu gösterdiğini söylüyor. “Çalışmalar alkol alımının, göğüs ve karaciğer kanseri ile bazı diğer kanser türleriyle ilişkili olduğunu gösteriyor. Eğer alkol alımını düşürürseniz, baş ve boyun kanserleri ile kalın bağırsak kanserine yakalanma olasılığını düşürsünüz. Bunların yanında, alkolün kalp hastalıklarına da bir yararı olduğu görülüyor.”

Sadece kalp sağlığını göz önüne alırsak, alkol alımıyla ilgili en iyi tavsiyeniz ne olur?

Klatsky yine herkese uyan tek bir cevap olmadığını söylüyor. Bu yanıtını desteklemek için varsayımsal örnekler veriyor:

“60 yaşında, sigarayı bırakmış, ancak aile geçmişinde kalp krizleri bulunan, idealden düşük düzeyde kolestrolü olan ve alkol bağımlılığı problemleri olmayan birisini düşünelim. Eğer bu adam akşam yemeğinde bir kadeh şarap içmeyi seviyorsa, devam etmesi onun için daha iyidir.

Ama sağlığına özen gösteren, kalp hastalığı riski taşımayan ve az alkol tüketen 25 yaşında bir bayan, sadece kalp sağlığı için şarap alımını daha da fazla artırmamalıdır. Kalp sağlığı açısından, 40-50 yıl boyunca kadar ona bir yararı dokunmayacaktır.”

Klatsky, “40 ve üzeri yaştaki erkekler ile 50 ve üzeri yaştaki bayanlar için alkolün kalp sağlığına olumlu etkisi vardır.” diyor. Tabii burada bahsettiği, ABD Ziraat Bakanlığı tarafından, bayanlar için günde 1 ve erkekler için günde 2’den fazla olmayacak şekilde belirlenen, makul düzeyde alkol alımı. Bir içkinin tanımı 12 ons (yaklaşık 340 gram) bira, 5 ons (yaklaşık 140 gram) şaraptır.

Sadece alkol ve kanser riskini göz önüne alırsak, alkol alımı ile ilgili en iyi tavsiyeniz ne olur?

Atlanta’daki Amerikan Kanser Birliği’nde epidemiyoloji başkan yardımcılığı görevini sürdüren Susan Gapstur, son araştırmalar alkol ve kanser riski ile ilgili yeni potansiyel ilişkiler ortaya çıkarırken, alkolün kanser riski üzerinde etkisi hakkında araştırmaların çok eskiye dayandığını söylüyor. “Baş ve boyun kanseri ile alkol tüketimi arasında çok açık bir ilişki bulunmaktadır, özellikle de sigara içen kesim arasında.”

“Rahatlıkla söylenebilir ki, makul düzeyde alkol tüketimi bile daha yüksek göğüs ile kalın bağırsak kanseri riskini doğurur.” Susan’ın önerisi: “Eğer içki içmiyorsanız, başlamanız için bir sebep yok. Eğer içki içiyorsanız ve bayansanız, günde bir kadehle sınırlayın, erkekseniz günde iki kadehle ile sınırlayın. Eğer yüksek kanser riskine sahipseniz, alkol alımınızı bu sınırların daha da altına indirmeyi düşünebilirsiniz.”

Gary Rogg hastalarına “Aile geçmişinde bulunan kanser vakaları alkol alımını azaltmak veya bırakmak için bir sebep olabilir.” diyor, “Bence aile geçmişinde göğüs ya da baş-boyun kanseri vakaları bulunan kişilerin, yıldönümü partileri gibi özel anlar haricinde içkiden tamamen uzak durmaları daha iyidir.”. Bu öneriyi hem erkekler hem bayanlar için yapıyor.

Ancak aile geçmişinde sadece kalp hastalıkları bulunan kişiler, makul düzeyde alkol alarak kendilerine yardımcı olabilirler.

Calif Duarte’deki City of Hope Comprehensive Kanser Merkezi’nde baş ve boyun onkoloji cerrahı olan Ellie Maghami, “Baş ve boyun kanserleri teşhis edilen kişiler, alkolden tamamen uzak durmalıdırlar.” diyor. “Tütünle beraber alkol alımı, özellikle baş ve boyun kanserleri riskini ciddi oranda artırır.”

Alkolün bazı risk ve faydaları erkekler ve kadınlar için farklı mıdır?

Araştırmalar gösteriyor ki, alkol tüketimi ve sağlık riskleri arasında bir cinsiyet ayrımı bulunmaktadır, ancak uzmanlar bunun sınırları konusunda hemfikir değiller. Örneğin Klatsky, “Hafif ila orta düzey alkol alımı bile bayanlarda göğüs kanseri ile ilişkilidir. Ancak erkekler için hafif ila orta düzey alkol alımının büyük bir olasılıkla kanser riski ile ilişkilendirilemediğini söyleyebiliriz. Koruyucu değildir, ancak riski de artırmaz.”

Rogg, “Bu genel olarak doğru olabilir, ancak kirliliğe yol açan madde seviyesinin yüksek olduğu ortamlarda yaşamak gibi diğer bireysel faktörler, kanser riskini artırabilir.” diyor.

Kalp sağlığı ve kanser riski dışında, alkol ve sağlık arasında başka kanıtlanmış ilişkiler var mı?

Evet, özellikle de yüksek alkol alımı ile. Klatsky “Yüksek düzeyde alkol alımı ve karaciğerde siroz birbiriyle bağlantılıdır.” diyor. Aşırı alkol tüketimi Klatsky’nin deyimiyle bir tip kalp kası hasarı olan “kalp sirozu”na sebep oluyor. “Aşırı alkol ayrıca yüksek tansiyonu tetikleyebilir ve kalp ritmi bozuklukları ile inmelere sebep olabilir.”

Düzenli alkol alımı kilo problemi yaratabilir ya da varolan problemi destekleyebilir. Santa Monica-UCLA Medikal Merkez ve Ortopedik Hastanesi’nde kardiyolog ve California Üniversitesi Los Angeles David Geffen Tıp Okulu’nda yardımcı klinik profesör olan Ravi Dave, “Alkol bir iştah açıcıdır ve daha fazla yemenize sebep olur.” diyor.

Klatsky “İyi yönünde bakıldığında, alkol alımının bunamaya ve Tip 2 Diyabet’e karşı orta ölçüde koruduğu görünmektedir.” diyor.

Peki ya alkol alımının rahatlatıcı yararları?

Uzmanlar yararlı olabileceği konusunda anlaşıyor. Dave düşük ya da orta miktarlarda alkolün, zindeliği ve stresin düşmesini sağladığını söylüyor. “Stresin düşmesi kalp için iyi, fakat bu, eğer içmiyorsanız içkiye başlamanız için sebep değil.”

Rogg ayrıca ortamın da göz önüne alınması gerektiğini söylüyor. “Eğer tek başınaysanız ve sırayla bir, iki, üç kadeh şarap içiyorsanız, bu daha çok bir kaçıştır. Ancak dışarda arkadaşlarınızla bir-iki kadeh içiyorsanız, bu paha biçilemez bir rahatlama sunabilir. Bu rahatlama iyi tavırların oluşmasına yardımcı olabilir. İyi tavırları olan ve olumlu düşünen kişiler daha sağlıklı olduğu görülmektedir.”

Yaşları 40 ila 69 arasında değişen yaklaşık 20000 Japon erkeğiyle yapılan güncel bir çalışma gösteriyor ki, hafif ila orta düzeyde alkol alımının sosyal ortamlarda daha çok bulunan kişilerin kalp sağlıklarına yararları daha belirgin oluyor.

Araştırmacılar bunu, arkadaşlarıyla ya da iş arkadaşlarıyla alkol alan kişilerin sadece daha sosyal değil; ayrıca başka yönlerden de daha sağlıklı yaşam tarzlarına sahip olmalarına (örneğin daha fazla egzersiz yapmalarına) bağlıyor.

Alkolün türü önemli midir?

Bazı çalışmalar gösteriyor ki, bazı alkollü içecek türlerinin diğerlerine göre daha sağlıklı etkileri var. Örneğin, yeni yapılan bir Kaiser çalışması gösteriyor ki, günde bir kadeh şarap içen (bira ya da likör içmeyen) kişilerin, yemek borusu kanseri riskini ciddi ölçüde artıran bir hastalık olan Barrett özofagusuna yakalanma riski, içmeyenlere gore yüzde 56 daha az.

Bazı uzmanlar, kırmızı şarapta yüksek miktarda bulunan resveratrol gibi antioksidanlar dolayısıyla, kırmızı şarabın beyaz şaraba göre kalp için daha iyi olabileceğini söylüyorlar.

Diğer araştırmalar kırmızı ya da beyaz şarap arasında farklılıklar göstermiyor, örneğin göğüs kanseri riski üzerindeki etki gibi.

Klatsky, “Büyük resme bakıldığında, içme düzeni, içki türüne göre daha önemli”diyor.

Gerçekten güvenli bir alkol alma düzeyi var mı?

Uzmanlar evrensel bir güvenli düzey olmadığı konusunda birleşiyor. Gapstur “Bir kişi için güvenli olan bir seviye, başkası için olmayabilir” diyor.

Klatsky “Hiçbir şey kimse için kesinlikle güvenli değil” diyor ve ekliyor: “Bence mantıklı bir içme düzeyi var, ancak mantıklı düzeyler kişiye özel belirlenmeli.”

Gapstur, mantıklı olanın, haftada içilmesi makul olan sayının biriktirilip, hepsinin birden bir kerede içilmesinin olmadığını söylüyor. Bütün hafta boyunca içmeyen, haftasonu bir oturuşta birden çok içki içen kişileri kastederek “Orta düzey, ‘hepsini biriktir, bankaya koy’ demek değil” diyor. “Bu aşırı içmektir ve sağlıksızdır.”

Öyleyse, her gün biraz mı içmek yoksa haftada birkaç kez orta düzey mi içmek daha iyi? Uzmanların bu konuda görüşleri ayrılıyor. Örneğin Rogg, hastalarına haftada 2-3 defadan fazla alkol almamalarını öneriyor. Yine de tedbirli olmayı, haftada belki 2 kez bir kadeh şarap ya da başka içki öneriyor.

Ancak Klatsky, her kişi için sağlıklı bir düzenin, hemen her gün az miktarda alkol alımı olduğunu söylüyor.

Bu yazı KanseriTedaviEt.com'da yayınlanmıştır - Alkolün Kanser ve İnsan Sağlığı ile İlişkisi